Kukurydza

Materiał siewny – nasiona kukurydzy

Odpowiedni dobór nasion kukurydzy do siewu ma znaczący wpływ na wielkość plonu i jakość zebranego ziarna. Odmiany kukurydzy różnią się w zależności od ich przeznaczenia i typu, a także pod względem plenności, odporności na choroby oraz tolerancji na warunki atmosferyczne.

Kukurydza – rodzaje

Kukurydza na kiszonkę

Kukurydza jest jedną z najważniejszych roślin, które są uprawiane na paszę objętościową dla bydła mlecznego i opasowego. Odpowiednio dobrana odmiana kukurydzy na kiszonkę pozwala na uzyskanie paszy o doskonałej jakości, która dostarczy niezbędną ilość składników pokarmowych.

Kukurydza na ziarno

Kukurydza na ziarno może być uprawiana z przeznaczeniem na paszę, cele konsumpcyjne lub przemysłowe. Niektóre odmiany kukurydzy na ziarno można wykorzystać zarówno do produkcji kiszonki, jak i do uzyskania ziarna. Dzięki takiej różnorodności zastosowań uprawa kukurydzy na ziarno może być wysoce opłacalna.

Jakie wybrać odmiany do siewu kukurydzy?

Ziarno kukurydzy do siewu powinno być przede wszystkim dopasowane do stanowiska uprawy. Odpowiedni dobór odmiany kukurydzy powinien uwzględniać takie cechy jak tolerancja na choroby i szkodniki, a także dopasowanie do panujących warunków glebowych.

Jaki typ kukurydzy wybrać?

Odmiany kukurydzy można podzielić na dwa typy: flint i dent.

Kukurydza typu flint wyróżnia się szybkim rozwojem początkowym i wcześniejszym kwitnieniem, a także podwyższoną odpornością na chłody. Odmiany flint są idealne do wcześniejszego siewu, w chłodniejszych wiosennych warunkach lub na stanowiskach, które wolniej się nagrzewają.

Odmiany typu dent zwykle wykorzystuje się do produkcji alkoholu. Są zalecane na lżejsze gleby, do cieplejszych regionów, na stanowiska szybko nagrzewające się. W procesie suszenia oddają wodę wolniej niż odmiany typu flint, ale ostatecznie tracą jej więcej.

Jakie odmiany kukurydzy na słabe gleby?

Kukurydza to roślina, która nie stawia zbyt dużych wymagań co do warunków glebowych – nie nadaje się jedynie na gleby ciężkie i podmokłe. Mimo to, gleby lekkie, piaszczyste i bardzo przepuszczalne, mogą stanowić pewne wyzwanie przy uprawie kukurydzy.

Aby osiągnąć satysfakcjonujące plony kukurydzy na słabych glebach, należy dbać o zrównoważone nawożenie i odpowiedni przedplon. Warto również wybierać odmiany charakteryzujące się wysoką tolerancją na suszę oraz dobrym wigorem początkowym.

Jakie FAO, czyli wczesność odmiany kukurydzy

Odpowiedni dobór wczesności kukurydzy do regionu jest kluczowym czynnikiem przy wyborze odmiany. Jest ona określana za pomocą liczby FAO, która odzwierciedla przeciętny okres wegetacji danej odmiany kukurydzy, liczony od wschodów do zbiorów. Im wyższa jest wartość FAO, tym później kukurydza osiąga swoją dojrzałość technologiczną, a co za tym idzie – dłużej pozostaje na polu.

Wymagania glebowe kukurydzy

Kukurydza ma niewielkie wymagania glebowe – do uprawy kukurydzy nie nadają się jedynie gleby ciężkie i podmokłe. Najlepiej plonuje na glebach przewiewnych z gliną pod spodem, co jest istotnym aspektem w kontekście gospodarki wodnej.

Termin siewu kukurydzy

Termin siewu kukurydzy jest istotnym czynnikiem, który ma wpływ na dalszy rozwój roślin. W Polsce najlepszy okres na siew kukurydzy przypada pomiędzy 20 kwietnia a 5 maja. Wybór konkretnej daty zależy od odmiany kukurydzy oraz klimatu, w tym temperatury gleby na głębokości siewu i prognozowanej pogody zaraz po siewie.

Na jakiej głębokości wykonać siew kukurydzy?

Głębokość siewu kukurydzy różni się w zależności od rodzaju gleb – dla gleb lekkich wynosi 5–6 cm, natomiast w przypadku gleb ciężkich 3–4 cm. Należy również pamiętać, że im suchsza gleba, tym głębokość siewu kukurydzy powinna być większa.

Najważniejsze choroby kukurydzy

Ryzyko wystąpienia chorób grzybowych w kukurydzy występuje przez cały okres wegetacji. Infekcja może znacznie obniżyć plon, dlatego zawsze należy działać zapobiegawczo, a w przypadku pierwszych objawów choroby – szybko interweniować. Istnieją jednak choroby kukurydzy, których nie da się zwalczać interwencyjnie, jak np. głownie kukurydzy. 

Najczęstsze choroby grzybowe kukurydzy to:

• zgorzel siewek,
• głownia pyląca,
• głownia guzowata,
• fuzarioza kolb,
• zgnilizna korzeni,
• zgorzel podstawy łodygi,
• rdza kukurydzy.

Plonowanie kukurydzy

Wysokość plonu kukurydzy jest uzależniona od wielu czynników, takich jak odmiana, miejsce uprawy, jakość gleby oraz właściwe nawożenie i ochrona roślin. W dużej mierze zależy również od wczesności odmiany kukurydzy – im późniejsza odmiana, tym większy jej potencjał plonowania. Niemniej jednak należy pamiętać, że wczesność odmiany musi być dopasowana odpowiednio do stanowiska.

W wynikach doświadczeń porejestrowych COBORU z roku 2022 wzorzec plonowania kukurydzy na ziarno wynosił:

• 108,5 dt/ha – odmiany wczesne,
• 111,7 dt/ha – odmiany średniowczesne,
• 114,9 dt/ha – odmiany średniopóźne.

Natomiast wzorzec plonowania kukurydzy kiszonkowej wyglądał następująco:

• 195,8 dt/ha dla odmian wczesnych,
• 205,0 dt/ha dla odmian średniowczesnych,
• 213,0 dt/ha dla odmian średniopóźnych.

Nasiona kukurydzy dostępne w ofercie Chemirol

Chemirol ma w asortymencie szeroką gamę materiału siewnego kukurydzy od sprawdzonych producentów, cieszących się dobrą opinią. Dostępne są odmiany kukurydzy o zróżnicowanych parametrach oraz wysokiej tolerancji na choroby. Duży wybór pozwala na dobór materiału siewnego idealnie dopasowanego do indywidualnych wymagań i warunków stanowiskowych. 

Bibliografia

• Michalski, T., Sulewska, H., Waligóra, H., & Dubas, A. (1996). Reakcja odmian kukurydzy uprawianej na ziarno na zmienne warunki pogodowe. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria A: Produkcja Roślinna, 112(1-2), 103-111.
• Gąsiorowska, B., Makarewicz A., & Nowosielska, A. (2011). Zawartość wybranych makroskładników w ziarnie odmian kukurydzy wysiewanych w trzech terminach. Fragm. Agron, 28(3), 7-15.
• Konieczny, W. (2010). Najwczesniejsze odmiany kukurydzy. Farmer, 3, 34-37.
• Haliniarz, M., & Bojarczyk, M. (2007). Szkodliwosc omacnicy prosowianki [Ostrinia nubilalis Hbn.] dla transgenicznych i wyjsciowych odmian kukurydzy. Progress in Plant Protection, 47(4), 145-148.
• Szmigiel, A., & Oleksy, A. (2004). Wplyw gestosci siewu na plon ziarna odmian kukurydzy o roznej klasie wczesnosci. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (231), 437-444.
• Dubas, A., Michalski, T., & Sulewska, H. (1993). Przydatnosc odmian kukurydzy o roznej wczesnosci do uprawy na kiszonke. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria A: Produkcja Roślinna, 110(1-2), 93-101.
• Sulewska, H., Koziara, W., & Ptaszynska, G. (2006). Badania nad reakcją odmian kukurydzy na opóźnianie terminu zbioru. Pamiętnik Puławski, 142.
• Konieczny, W. (2010). Srednio wczesne odmiany kukurydzy. Farmer, 4, 28-31.
• Borowiecki, J. (1992). Wplyw terminu siewu odmiany kukurydzy o zroznicowanej wczesnosci na tempo rozwoju i dojrzewania. Pamiętnik Puławski, 101, 123-136.
• Borowiecki, J., Lipski, S., Machul, M., & Brzoska, F. (1995). Uprawa kukurydzy pastewnej. Instrukcja Upowszechnieniowa. Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, 51, 1-29.
• Michalski, T. (2001). Podstawowe problemy agrotechniczne uprawy kukurydzy. Biuletyn Informacyjny. Instytut Zootechniki, 39(1), 5-18.
• Sahajdak, A., Bereś, P., Uznańska, B., & Konefał, T. (2006). Zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa–nowe zagrożenie dla upraw kukurydzy w Polsce. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Roślin, (46), 1.
• Gorzelany, J., Puchalski, C., & Malach, M. (2011). Ocena kosztów i nakładów energetycznych w produkcji kukurydzy na ziarno i kiszonkę. Inżynieria Rolnicza, 15(8), 135-141.
• Dudek, S., & Żarski, J. (2005). Ocena efektów zastosowania nawadniania w uprawie kukurydzy na ziarno. Inżynieria Rolnicza, 9.
• Adamczyk, J. (2001). Znaczenie doboru odmian w uprawie kukurydzy na ziarno i kiszonke. Biuletyn Informacyjny. Instytut Zootechniki, 39(1), 29-35.